Duizendpoot op klompen
Nederland zou Nederland niet zijn zonder de spreekwoorden of gezegden waarin het woord ‘klompen’ voor komt. ‘Op je klompen aanvoelen’ (dat had men kunnen weten), ‘een boer op klompen’ (een lomperd) , ‘daar staan klompen’ (tevergeefs wachten), ‘zijn klompen wegbrengen’ (sterven) en zo zijn er nog wel meer. De klompenindustrie in Nederland is al oud. De oudst gevonden klomp ooit stamt uit 1230 en was gemaakt uit elzenhout.
De klomp hoort bij onze identiteit, ons imago. Althans, in de ogen van veel toeristen. De draagklomp is steeds minder vaak aan de voeten te zien. Hoewel? In de randstad wellicht, maar elders in het land is de klomp nog vaak aan de voeten te zien. Alleen al in het bedrijf van Jeroen Leek (1983) worden jaarlijks 30.000 paar klompen gefabriceerd.
30.000 paar klompen per jaar
Waren er zo’n 100 jaar geleden nog zo’n kleine 4000 klompenbedrijven, inmiddels zijn dat er misschien nog maar vijf! De kleine, hobbymatige en uitsluitend op de toerist ingestelde klompenmakers niet meegeteld. Eén van die bedrijven is gevestigd in de Purmer aan de Oosterweg. In de vroegere melkfabriek De Driesprong (bouwjaar 1901) is het bedrijf van Jeroen Leek gevestigd. De werkelijkheid wordt hiermee enigszins geweld aan gedaan. Het kantoor is weliswaar gevestigd in de oude melkfabriek (tevens de woning van Leek), maar zijn productiebedrijf staat in De Heurne, een dorp in de gemeente Aalten (Achterhoek). Jaarlijks rollen er 30.000 paar klompen uit de fabriek.
Populieren
In 2013 kocht Jeroen Leek uit een faillissement de klompenmakerij Krajenbrink. Inmiddels de op één na grootste Nederlandse producent van klompen. In een goed jaar koopt Leek jaarlijks zo’n 1000 ton populieren voor de productie van dergelijke aantallen, soms aangevuld met een enkele wilg. De bomen komen voornamelijk uit de omgeving van Gelderland en Limburg. De kwaliteit van die bomen is het beste en bovendien houdt men zo de transportkosten in de hand. Bij het verwerkingsproces komt er circa 1200 kuub zaagsel vrij; zaagsel dat wordt doorverkocht aan boeren en paardenpensions die het gebruiken in de stallen. Met het overige resthout word een houtvergasser gestookt die de fabriek verwarmd. Zo ook de droogkamers waarin de klompen enkele weken drogen voor ze geschuurd kunnen worden.
Het ondernemen zit bij de familie in het bloed. Vader Mart Leek startte in de 70-er jaren een klompenmakerij op Marken. Het bedrijf groeide en groeide: de Irene Hoeve te Katwoude, de hotels De Rijper Eilanden in De Rijp, de Purmer eend in Kwadijk en het Lakeland Hotel in Monnickendam. In 2003 besloot Jeroen de Irene Hoeve te huren van zijn vader. Het begin van zijn eigen onderneming. Tevens huurde hij het Lakeland hotel. In 2019 jaar stootte hij de Irene hoeve af naar zijn broer Stevan die tot op de dag van vandaag de kaasboerderij annex klompenmakerij bestiert.
Alsof het Lakeland Hotel en de klompenmakerij Krajenbrink nog niet genoeg waren startte Leek ook zijn eigen Personeelsbv Lake Company Services Ltd; een personeelsbureau louter gericht op de eigen bedrijven. Daarnaast is hij samen met zijn vader en diens partner bestuurslid van de Stichting Special Buses; een stichting die antieke bussen in stand houdt en exploiteert.
Terug naar de klompen. “Toen ik in 2013 de fabriek in De Heurne had gekocht, wilde ik het klompenmakersambacht echt goed onder knie krijgen. Om iets te kunnen verkopen, moet je immers goed weten hoe het gemaakt wordt”, aldus Leek. Daarom volgde hij gedurende enkele jaren een cursus in de Keijenborg.
Tekst loopt door onder afbeelding
De bevlogen Jeroen Leek in gesprek met Regio Zaken. (Foto: Els Broers)
Draagklompen
“Onze klompen zijn hoofdzakelijk zogenaamde draagklompen. Want vergis je niet, overal in het land wordt de klomp nog gedragen. En terecht! Ze zijn veilig, warm en duurzaam. Je moet natuurlijk wel wennen aan de klomp. Ik raad mensen daarom altijd aan klompen ruim te dragen en vooral met dikke sokken. Als de voet er eenmaal aan gewend is, wil je nooit meer anders.”
In de fabriek in De Heurne worden de klompen geproduceerd, gedroogd, geschuurd en geschilderd. Daarna vinden ze hun weg naar de klant. We richten ons minder op de klandizie uit het toerisme, al was het wegvallen van die markt door de coronacrisis wel een fikse tegenvaller. Wij kunnen de klompen ‘personaliseren’. We hebben een eigen plotter waaruit stickers in alle soorten en maten rollen. Vooral voor bedrijven een leuke gadget. Zo zijn ook de speciale ‘Purmer 400 jaar’ klompen uit onze fabriek voorzien van het ‘Purmer 400 jaar logo’. Klompen in alle soorten en maten dus. De klomp als (bier-)doppenvanger, als vogelhuisje, een klomp aan een stok om mee te ‘boerengolfen’, ja zelfs in een restaurant wordt de klomp als houder voor een patatzak gebruikt. De mogelijkheden zijn oneindig.”
Blijft het hierbij? Je kunt het op je klompen aanvoelen dat duizendpoot Jeroen overloopt van de ideeën. Vooralsnog houdt hij het bij de klompen en het Lakeland Hotel dat – juist nu – veel aandacht vraagt vanwege de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Maar dat er mettertijd weer nieuwe activiteiten worden toegevoegd aan zijn al zo rijk beladen ‘ondernemersboom’ lijkt bij voorbaat vast te staan.
