Hayhoe Familierechtadvies: Wie krijgt van jou de centen en wie heeft het namens jou voor het zeggen?
Kort samengevat blijken dit in onze adviespraktijk de twee belangrijkste vragen te zijn indien je je laat adviseren over je nalatenschap en het beheer van jouw vermogen bij leven.
Bij overlijden
Aan wie jouw vermogen toekomt bij jouw overlijden wordt bepaald door het wettelijk erfrecht of de inhoud van je testament. En mogelijk speelt ook de inhoud van je samenlevingsovereenkomst of huwelijkse voorwaarden daar een rol in. In deze overeenkomsten kan namelijk een verblijvingsbeding zijn opgenomen. Dit beding is een bepaling tussen jou en je partner dat jouw aandeel in een gemeenschappelijk bezit bij overlijden toekomt aan je partner.
Indien je geen testament hebt gemaakt en getrouwd bent, dan geldt de wet en is je partner je enig erfgenaam. Heb je ook samen kinderen, dan is de wettelijke verdeling van toepassing en erven je kinderen een vordering op de langstlevende ouder.
Testament nodig?
Samenwoners erven niet van elkaar. Dit is niet wettelijk geregeld. Zij moeten een testament maken om elkaar tot erfgenaam te benoemen.
Een (maatwerk) testament kan ook spelen als er sprake is van een stiefgezinsituatie, een scheiding of wanneer opties tot besparing van erfbelasting je aanspreken.
Daarnaast kan het wettelijke erfrecht personen aanwijzen aan wie je je vermogen juist niet wilt nalaten. Dan is het zaak om een testament te laten maken en de door jou gewenste (reserve) erfgenamen aan te wijzen. Bijvoorbeeld voor de situatie dat je gelijktijdig of kort na elkaar komt te overlijden.
De zeggenschap over jouw erfenis ligt bij jouw erfgenamen. Zijn er meerdere erfgenamen, minderjarige kinderen of erfgenamen onder bewind of in de schuldsanering, dan kan het gewenst zijn een specifiek persoon aan te wijzen voor het afwikkelen van jouw erfenis en het beheer over jouw vermogen. Je wijst dan een executeur aan in je testament. Hij/zij voert dan jouw testament uit en legt rekening en verantwoording af aan de erfgenamen. Je kunt een erfgenaam aanwijzen voor deze taak, maar mogelijk wil je je erfgenamen ontzorgen of verwacht je “gedoe” en ligt de benoeming van een professionele executeur meer voor de hand.
Bij leven
In het geval je bij leven wilsonbekwaam wordt, zal een ander tijdens jouw leven jouw vermogen kunnen gaan beheren. Dit gebeurt dan in de vorm van bewind, welk bewind door een familielid (partner, kind, broer/zus, ouder) aangevraagd kan worden bij de rechtbank.
Bewind betreft financieel beheer. Jaarlijks moet dan rekening en verantwoording worden afgelegd aan de rechtbank, voor uitgaven boven € 1.500 moet toestemming worden gevraagd en als er geen schenkingstraditie is, worden verzoeken tot het doen van schenkingen meestal niet goedgekeurd door de rechtbank.
Voor de medische vertegenwoordiging kan mentorschap worden aangevraagd.
Notarieel levenstestament nodig?
Je kunt zelf bij leven een vertegenwoordiger/vertrouwenspersoon aanwijzen. Dit doe je in een notarieel levenstestament. Deze vertrouwenspersoon zal jou dan financieel en/of medisch vertegenwoordigen zodra dat nodig is. Dit hoeft niet alleen maar bij “bewezen” wilsonbekwaamheid te zijn. Vaak is er al eerder vertegenwoordiging gewenst of nodig.
Als je dan ook in je levenstestament financiële instructies/wensen opneemt, bijvoorbeeld dat er schenkingen mogen worden gedaan (aan je toekomstige erfgenamen) indien jouw financiële verzorging gewaarborgd is, kun je ervoor zorgen dat een deel van jouw “centen” al bij leven bij jouw erfgenamen terecht kan komen. Mogelijk ook tegen een lager bedrag aan schenkbelasting dan de erfbelasting te zijner tijd zal zijn.
Ter ondersteuning van je vertegenwoordiger (gevolmachtigde) kun je ook nog een toezichthouder benoemen. Bij het nemen van belangrijke beslissingen (denk aan huis verkopen, schenkingen doen) raadpleegt de vertegenwoordiger dan de toezichthouder.
Een vertegenwoordiger of toezichthouder kan ook een professionele partij zijn.
Wil jij een keer van gedachten wisselen over de verdeling van jouw centen en wie jouw vertrouwenspersoon zou kunnen zijn in jouw persoonlijke en financiële situatie? Neem dan contact met ons op.
Rachel Hayhoe
Hayhoe Familierechtadvies
Gorslaan 47
1441 RG Purmerend
T 0299-473396
