Hayhoe Familierechtadvies: Stelen uit de (toekomstige) erfenis

Kort voor overlijden pin je nog even snel een bedrag of maak je een bedrag over naar je eigen bankrekening van de bankrekening van de persoon die gaat overlijden. Of na het overlijden pin je een (groot) bedrag van de bankrekening van de overledene. En wat te denken van structurele grote pinopnames tijdens leven? In de nalatenschapsafwikkeling op ons kantoor is dit een regelmatig voorkomende situatie welke kan leiden tot discussie tussen erfgenamen.
Niet alleen kunnen deze financiële handelingen strafbaar zijn, het kan ook tot gevolg hebben dat je aansprakelijk bent geworden voor de schulden van de nalatenschap.
Gelden overmaken of pinnen vóór overlijden
Soms doen (toekomstige) erfgenamen dit omdat ze vrezen dat zij na overlijden de bankrekening niet meer kunnen gebruiken voor het betalen van kosten, bijvoorbeeld die van de uitvaart. In geval van een en/of bankrekening speelt dit niet, omdat een gezamenlijke rekening niet wordt geblokkeerd. En een rekening op één naam wordt pas geblokkeerd als je het overlijden meldt. Dus soms kan het handig zijn het overlijden niet meteen aan de bank te melden, met name als de nalatenschap positief is. En wordt de rekening wel geblokkeerd, maar is er voldoende saldo, dan kun je de uitvaartnota bij de bank inleveren en wordt deze gewoon betaald.
Soms nemen nabestaanden ook geld op voor overlijden om erfbelasting te ontlopen, dit omdat het peilmoment voor de erfbelasting de dag van overlijden is. Echter, de Successiewet bepaalt dat giften binnen 180 dagen voor het overlijden alsnog belast worden met erfbelasting, dus fiscaal heeft de schenking dan niet het beoogde gevolg. Wees erop bedacht dat als bijvoorbeeld een ouder de deur niet meer uitkomt, maar er door een ander (vaak/regelmatig) zodanige bedragen gepind worden die niet passen bij de levensstijl van diegene, dat daar vragen over kunnen opkomen na overlijden. Zo ook in een geschil voor de rechtbank Midden-Nederland, waarin een kind niet kon verklaren waarom zij de betreffende ongebruikelijke bedragen had gepind. De rechter oordeelde dat het gepinde geld terugbetaald moest worden.
Gelden overmaken of pinnen ná overlijden
Als je als nabestaande na overlijden geld van de bankrekening van de overledene overboekt naar je eigen bankrekening, geld opneemt van de rekening van de overledene of het contante geld uit de portemonnee van de overledene uitgeeft en later zou blijken dat je geen erfgenaam bent of erfgenaam bent samen met anderen, had je niet (alleen) over de bankrekening of de portemonnee mogen beschikken. En als je erfgenaam bent, kan mogelijk geconcludeerd worden dat je daarmee de nalatenschap zuiver hebt aanvaard. En als de nalatenschap negatief is, heeft zuivere aanvaarding tot gevolg dat je uit je eigen portemonnee alle schulden van de overledene moet betalen.
En verzwijg/verduister je vermogen van de overledene? Dan kun je daardoor je gehele erfdeel kwijtraken! En dat kan misschien meer zijn dan het bedrag van het verzwegen vermogen.
Hoe voorkom je een mogelijke beschuldiging van diefstal?
Inkoppertje: gebruik de rekening van een ander niet voor eigen gewin! Zorg dat je alles voor de ander eerlijk en in openheid doet én je bevoegdheden juridisch zijn vastgelegd en bij voorkeur ook worden gecontroleerd. Giften, veel/grote/ongebruikelijke pinopnames, betalingen bij bepaalde winkels, alles is terug te vinden op bankafschriften. En daarvan kan - afhankelijk van de situatie - door de erfgenamen rekening en verantwoording worden gevraagd.
Voorkom deze problemen bij de afwikkeling van je eigen nalatenschap en maak een levenstestament waarin ook een toezichthouder is benoemd. Neem in deze akte je wensen op over het doen van schenkingen en laat de toezichthouder de rekening en verantwoording afnemen als je niet meer wilsbekwaam bent.
En blijf van de bankrekening af na een overlijden! Dit laatste tot er een verklaring van erfrecht is.
Vragen over het opstellen van een levenstestament? Zoek je een gevolmachtigde, toezichthouder of executeur? Vragen over de afwikkeling van een nalatenschap? Neem contact met ons op.
Rachel Hayhoe
Hayhoe Familierechtadvies
Gorslaan 47
1441 RG Purmerend
T 0299-473396