Familierechtadvies: Stappenplan afwikkeling nalatenschap
Het overlijden van een dierbare zorgt niet alleen voor veel verdriet bij de nabestaanden, maar ook voor de nodige praktische zaken die moeten worden geregeld. Welke stappen er zijn in de afwikkeling van een nalatenschap leggen wij je hierna uit.
1. Het regelen van de uitvaart
Als nabestaande regel je de uitvaart. Veelal doen de partner en/of de kind(eren) dit. Soms heeft iemand daarvoor in zijn testament een executeur aangewezen. Dit is de persoon die de nalatenschap afwikkelt.
2. Wie is erfgenaam?
In het Centraal Testamenten Register (CTR) kun je (laten) controleren of de overledene een testament heeft gemaakt. Indien er een testament is, geeft het CTR aan welke notaris het testament heeft ondertekend. Uit het testament blijkt wie de erfgenamen zijn. Is er geen testament, dan bepaalt de wet wie de erfgenamen zijn. Soms is hier een uitgebreid erfgenamenonderzoek voor nodig.
3. Het aanvaarden of verwerpen van de nalatenschap
Ben je erfgenaam, dan zul je moeten aangeven of je de erfenis wilt aanvaarden of niet. Je hebt daarbij drie keuzes:
1. zuiver aanvaarden
2. beneficiair aanvaarden (niet aansprakelijk met privévermogen voor schulden)
3. verwerpen
Ben je minderjarig of staat je vermogen onder bewind dan geeft de wet aan dat je in de basis beneficiair moet aanvaarden. Een nalatenschap bestaat uit bezittingen en schulden. En soms zijn de schulden hoger dan de bezittingen. Reden om je goed te laten informeren over de nalatenschap voor je je keuze maakt. En ook over de gevolgen van je keuze. Zo kan het zijn dat je door verwerping geen recht meer hebt op een verzekeringsuitkering.
4. Wie mag de nalatenschap afwikkelen?
Indien het wettelijk erfrecht van toepassing is, zijn de erfgenamen samen verantwoordelijk voor de afwikkeling van de nalatenschap. Dit is niet altijd praktisch of wenselijk, reden waarom dan bijvoorbeeld één erfgenaam een volmacht krijgt van de andere erfgenamen of dat gezamenlijk besloten wordt een (professionele) buitenstaander daarvoor aan te wijzen. Is er een testament dan kan daarin een executeur zijn benoemd.
5. Opstellen verklaring van erfrecht
Een verklaring van erfrecht wordt opgesteld door de notaris. Uit deze verklaring blijkt wie de erfgenamen zijn van de overledene en wie bevoegd is namens de erfgenamen te handelen. Veel instanties vragen om een verklaring van erfrecht, denk aan de bank en verzekeringsmaatschappij maar ook aan de makelaar die je opdracht wilt geven de woning te verkopen.
6. Praktische zaken
Voor je praktische zaken oppakt, dien je erop bedacht te zijn dat sommige handelingen gezien kunnen worden als een zuivere aanvaarding van de nalatenschap. Dit is bijvoorbeeld het geval indien de erfgenamen de inboedel verdelen. En wat als je van alles hebt geregeld en je blijkt geen (enig) erfgenaam te zijn? Jouw hulpvaardigheid kan je dan mogelijk in problemen brengen.
Boedelbeschrijving: maak een overzicht van de bezittingen en schulden van de overledene. Is er sprake van een negatieve nalatenschap dan gelden andere regels van afwikkeling!
Woning: opzeggen van de huur van een huurwoning. Is sprake van een koopwoning; wordt deze verkocht of mogelijk wenst een erfgenaam de woning over te nemen?
Inboedel: deze wordt in overleg verdeeld, verkocht en/of weggegeven.
Abonnementen: opzeggen. Denk er aan dat sommige contracten tijdelijk doorlopen zoals die voor energie, water, de woonhuis- en inboedelverzekering en ook de gemeentelijke lasten.
Belastingen: de aangifte inkomstenbelasting in het jaar van overlijden en de aangifte erfbelasting moet worden gedaan. Deze laatste als je een uitnodiging krijgt tot het doen van aangifte (binnen acht maanden na overlijden indienen) of wanneer de erfdelen boven de vrijstelling uitkomen.
Hulp nodig of vragen?
Heb je hulp nodig bij de afwikkeling van een nalatenschap, het doen van de aangifte erfbelasting of wil je je laten adviseren over de afwikkeling van een nalatenschap?
Neem dan contact met ons op.
Rachel Hayhoe
Hayhoe Familierechtadvies
Gorslaan 47
1441 RG Purmerend
